ਸਿਆਸਤਖਬਰਾਂਚਲੰਤ ਮਾਮਲੇਦੁਨੀਆ

ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਵਧਣਗੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ-ਰਿਪੋਰਟ

ਬੀਜਿੰਗ-ਚੀਨ ਦੇ ਸੱਤਾ ’ਤੇ ਤੀਸਰੀ ਵਾਰ ਕਾਬਜ਼ ਹੋਏ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ‘ਚ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਵਪਾਰ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਹੋਰ ਤਣਾਅ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਇਹ ਮੁਲਾਂਕਣ ਜਿਨਪਿੰਗ ਦੇ ਤੀਜੀ ਵਾਰ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਆਫ ਚਾਈਨਾ (ਸੀਪੀਸੀ) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਸੰਭਾਲਣ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨਪਿੰਗ ਘਰੇਲੂ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨੂੰ ਸਖਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਆਰਥਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਚੀਨ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਗਠਜੋੜ, ਵਿਸ਼ਵ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨਪਿੰਗ ਸਰਕਾਰ ਅਤਿਆਚਾਰ ਬਾਰੇ ਆਲੋਚਨਾ ਤੋਂ ਧਿਆਨ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਲੰਡਨ ਸਕੂਲ ਆਫ ਇਕਨਾਮਿਕਸ ਦੇ ਵਿਲੀਅਮ ਕੇਲੇਹਾਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਿਨਪਿੰਗ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ “ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਵਸਥਾ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚੀਨ ਇਸਦਾ ਜਵਾਬ ਹੈ।” ਜਿਨਪਿੰਗ ਜਿੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚੀਨੀ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸਰਵਵਿਆਪੀ ਮਾਡਲ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਗੇ, ਓਨਾ ਹੀ ਸ਼ੀਤ ਯੁੱਧ ਦੇ ਦੌਰ ਵਾਂਗ ਟਕਰਾਅ ਵਧੇਗਾ।ਇਸ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ ਚੀਨ ਦੇ ਲੋਕ ਨਿਰਾਸ਼ ਹਨ।
ਜਿਨਪਿੰਗ ਨੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ, ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੌਜੀ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬੀਜਿੰਗ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨੀਤੀਗਤ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਆਇਆ ਹੋਵੇ। ਜਿਨਪਿੰਗ ਨੂੰ ਪਰੰਪਰਾ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਵਜੋਂ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦਾ ਤੀਜਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਸੱਤ ਮੈਂਬਰੀ ਪਾਰਟੀ ਸਟੈਂਡਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਡੇਵਿਡ ਰੁਡ, ਏਸ਼ੀਆ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੁਕਤ-ਚਿੰਤਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਦੇ ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਦੀ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ-ਲੈਨਿਨਵਾਦੀ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਵਕ ਉਦਾਰ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ।”
ਕੇਲੇਹਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਨਪਿੰਗ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਇੰਟਰਨੈੱਟ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਵਿੱਚ ਲੋਕਤੰਤਰ ਪੱਖੀ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਕੁਚਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ “ਸੋਸ਼ਲ ਟਰੱਸਟ” ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਜ਼ਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਨਪਿੰਗ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਉਦਯੋਗਿਕ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਨੂੰ ਚੀਨੀ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੂੰ ਪੱਛਮੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਬੈਂਕ ਨੈਟਿਕਸਿਸ ਦੀ ਐਲਿਸੀਆ ਗ੍ਰੇਸੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੀਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਅਲੱਗ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਰਣਨੀਤਕ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।

Comment here