ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ-ਹੁਣੇ ਜਿਹੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਬਜ਼ੇ 100 ਜਾਂ 200 ਏਕੜ ’ਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਦੇਸ਼ ਭਰ ’ਚ ਫੌਜ ਦੀ 9500 ਏਕੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਖੁਦ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਜੋਂ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਹੋਏ ਕਬਜ਼ਿਆਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ 3 ਸੂਬਿਆਂ ’ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਰਗਰਮ ਲੈਂਡ ਮਾਫ਼ੀਆ
ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ 30 ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਹੋਏ ਕਬਜ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਫੌਜ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ 9505 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਧੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਹੈ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ’ਚ ਜਿੱਥੇ ਫੌਜ ਦੀ 1927 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਭੂ-ਮਾਫੀਆ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ’ਚ ਹੈ, ਉਥੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ’ਚ 1660 ਏਕੜ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ’ਚ 985 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਅਜਿਹਾ ਸੂਬਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਫੌਜ ਦੀ 560 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ’ਚ ਸਿਰਫ ਇੰਨੀ ਜ਼ਮੀਨ ਫੌਜ ਨੂੰ ਮਿਲ ਸਕੀ ਵਾਪਸ
ਫੌਜ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਬਜ਼ਾਧਾਰੀ ਇੰਨੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਬਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੇ।
ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਹੀ ਕਬਜ਼ਿਆਂ ਦੇ ਚੁੰਗਲ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲ ਸਕੀ ਹੈ।
ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਬਜ਼ੇ ਹਨ, ਉਥੇ ਪਿਛਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਕੁੱਲ 500 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਹੀ ਭੂ ਮਾਫ਼ੀਆ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ੱਚੋਂ ਛੁਡਾਈ ਜਾ ਸਕੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ’ਚ 435 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ’ਚੋਂ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਕਬਜ਼ੇ ਹਟਾਏ ਗਏ, ਜਦਕਿ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ’ਚ ਸਿਰਫ 43 ਏਕੜ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ’ਚ 36 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਸਕਿਆ।
ਫੌਜੀ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਤੇ ਕਬਜ਼ੇ
ਫੌਜ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ’ਤੇ ਇਹ ਸਵਾਲ ਜ਼ਰੂਰ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨ ਉਥੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਣਗੇ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਫੌਜ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵੀ ਸਾਂਝੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਾਂਗ ਖਾਲੀ ਪਈ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਮੀਨ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇੱਕ ਕੈਂਪਿੰਗ ਗਰਾਉਂਡ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਫੌਜੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰਵਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਾ ਤਾਂ ਵਾੜ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਚਾਰਦੀਵਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਭੂ ਮਾਫ਼ੀਆ ਲਈ ਇਸ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਬਜ਼ਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਮਾਫ਼ੀਆ
ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਫੌਜ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਿਆਂ ਦੇ ਕਈ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਬਿਲਡਰਾਂ ਤੇ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ-ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਦੀ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਕਾਰਨ ਅਜਿਹੇ ਕਬਜ਼ੇ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵੀ ਲੱਗ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਕਿ ਫੌਜ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਫੌਜ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਚਾਰ ਸਿਰਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਖਰੀਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਫੌਜ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਦੇਖੋ-ਕਿਸ ਸੂਬੇ ’ਚ ਫੌਜ ਦੀ ਕਿੰਨੀ ਜ਼ਮੀਨ ਲੈਂਡ ਮਾਫ਼ੀਆ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਚ
ਰਾਜ ਖੇਤਰ (ਏਕੜ ਵਿੱਚ)
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 1927.0671
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 1660.0222
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ 985.1292
ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ 559.555
ਹਰਿਆਣਾ 504.4691
ਬਿਹਾਰ 477.0717
ਰਾਜਸਥਾਨ 476.4523
ਅਸਾਮ 460.5397
ਨਾਗਾਲੈਂਡ 357.53
ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ 339.7839
ਝਾਰਖੰਡ 304.912
ਗੁਜਰਾਤ 274.7971
ਪੰਜਾਬ 239.4823
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ 165.768
ਦਿੱਲੀ 147.451
ਕਰਨਾਟਕ 131.7923
ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 107.4125
ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ 92.8186
ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 87.8141
ਤੇਲੰਗਾਨਾ 60.4318
ਉੱਤਰਾਖੰਡ 51.7232
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 42.7618
ਅੰਡਮਾਨ-ਨਿਕੋਬਾਰ 23.98
ਮੇਘਾਲਿਆ 11.0855
ਮਣੀਪੁਰ 6.1308
ਗੋਆ 5.1166
ਕੇਰਲਾ 2.6739
ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ 1
ਸਿੱਕਮ 0.2903
ਲਕਸ਼ਦੀਪ 0.08
Comment here