ਦਿ ਡੈਮੋਕਰੇਸੀ ਫੋਰਮ ਵਲੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਸਲਾਮੋਫੋਬੀਆ ਸਿੰਡਰੋਮ ਬਾਰੇ ਵੈਬੀਨਾਰ
ਲੰਡਨ – ਦਿ ਡੈਮੋਕਰੇਸੀ ਫੋਰਮ ਵਲੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਸਲਾਮੋਫੋਬੀਆ ਸਿੰਡਰੋਮ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ-ਸਮਝਾਉਣ ਹਿੱਤ ਵੈਬੀਨਾਰ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਪੈਨਲ ਨੇ ਹਰ ਪੱਖ ਤੋਂ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦਿਆਂ ਫੋਰਮ ਦੇ ਮੁਖੀ ਲਾਰਡ ਬਰੂਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਟੇਟ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੁਆਰਾ ਧਰਮ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਗਤ ਵਰਤੋਂ , ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਸਲਾਮੋਫੋਬੀਆ ਸਿੰਡਰੋਮ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਧਾਰਮਿਕ ਕਟੜਤਾ ਦਿ ਡੈਮੋਕਰੇਸੀ ਫੋਰਮ ਦੇ ਵਰਚੁਅਲ ਸੈਮੀਨਾਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੇੰਦਰ ਬਿੰਦੂ ਸੀ।ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਸਲਾਮੋਫੋਬੀਆ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਅਤੇ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ, ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਕਿਵੇਂ ਸਿਰਜਿਆ ਅਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ,ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ। ਲਾਰਡ ਬਰੂਸ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇਸਲਾਮੋਫੋਬੀਆ ਅਤੇ ਕਟੜਤਾ ਦੇ ਚਲਦਿਆਂ ਹੀ ਘੱਟਗਿਣਤੀ ਮੁਸਲਿਮ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ ਅਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਅਤਿਆਚਾਰ ਲਗਭਗ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਮੌਜੂਦ ਹਨ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਕਟੜਤਾ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਪਰਮਾਣੂ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਕਾਰਕੁਨ ਡਾ. ਪਰਵੇਜ਼ ਹੁਡਬਾਇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸਲਾਮੋਫੋਬੀਆ ਦੇ ਚਲਦਿਆਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਟੇਟ ਦੀਆਂ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਤਕਰਾ ਜਾਂ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਉਸ ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਨਫ਼ਰਤ ਨਹੀਂ ਲਿਆਏਗਾ ਜੋ ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦੇਵੇਗੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਸਲਾਮ ਨੂੰ ਸੰਪੂਰਨ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੁਸਲਮਾਨ, ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਅਪੂਰਣ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸਲਾਮੀ ਆਲੋਚਨਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ, ਜਿੱਥੇ ਚਾਰਲੀ ਹੇਬਡੋ ਕੇਸ ਵਰਗੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਦੰਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਸਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਵੀਕ੍ਰਿਤੀ ਲਈ ਜਾਇਜ਼ਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਧਰਮ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਗਤ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਮਦਰੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰ ਬਿੰਦੂ ਵਜੋਂ ਉੱਚਿਆਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਦਿ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਦੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਕੁੰਵਰ ਖਲਦੁਨੇ ਸ਼ਾਹਿਦ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਧੁੰਦਲਾ ਹੈ, ਹਰ ਖੇਤਰ ਤਣਾਅਗ੍ਰਸਤ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਫੌਜ ਕਈ ਖਾਨ ਸਮਰਥਕ ਅਤੇ ਖਾਨ ਵਿਰੋਧੀ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਸਲਾਮੋਫੋਬੀਆ ਸ਼ਬਦ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਹੀ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਇਸਲਾਮ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਸਲਾਮ ਨੂੰ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਚਿੰਤਤ ਹੈ, ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ ਉਈਗਰ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ , ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕਦੇ ਵੀ ਅਵਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਉਠਾਈ। ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ, ਇਸਲਾਮੋਫੋਬੀਆ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਚੀਨ ਦੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਫਰਾਂਸਿਸ ਵਿਅੰਗਕਾਰ ਚਾਰਲੀ ਹੇਬਡੋ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਈਗਰ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਬੰਦੀ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਹੀ ਕੱਟੜ ਈਸ਼ਨਿੰਦਾ ਕਾਨੂੰਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸਲਾਮ ਤੋਂ ਡਰਨ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰਕਸੰਗਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਜਾਂ ਕੈਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਲੂਕ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਜਿਵੇਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਪਣੇ ਅਹਿਮਦੀਆਂ ਨਾਲ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਚੀਨ ਵੀ ਉਈਗਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਦਾ ਵਿਹਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇਹ ਇੱਕ ਸੂਖਮ ਅੰਸ਼ ਹੈ। ਧਰਮ, ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਜੋਸਲੀਨ ਸੀਜ਼ਰੀ, ਜੇ.ਡੀ.ਡਨਫੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਇਸਲਾਮੋਫੋਬੀਆ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ‘ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਇੱਕ ਇਸਲਾਮੀ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਪਨਾਹਗਾਹ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਰੂਪਰੇਖਾ ਦਿੱਤੀ। ਉਹ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮਦੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਕੱਤਰ, ਘੱਟ ਸਾਖਰਤਾ ਦਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ-ਫੰਡ ਵਾਲੇ ਮਦਰੱਸਿਆਂ ਦੀ ਵਧ ਰਹੀ ਮੌਜੂਦਗੀ, ਜਿੱਥੇ ਵਹਾਬੀ ਅਤੇ ਦੇਵਬੰਦੀ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਡਿੱਗਦੇ ਟਰੈਕ ਰਿਕਾਰਡ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਧਾਰਮਿਕ ਨਫ਼ਰਤ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕੋਈ ਵੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਜ਼ੁਲਮ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ, ਅਹਿਮਦੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜਿਹਨਾਂ ਨਾਲ ਪੰਘੂੜੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਬਰ ਤੱਕ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਵਿਤਕਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸੰਘੀ ਕਾਨੂੰਨ ਕਿਸੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਉਸੇ ਕਾਰਨ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਚੈਂਪੀਅਨ ਬਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਘਰੇਲੂ ਵੰਡ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇਹ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਸੌਖਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਅਰਥ ਕਿਵੇਂ ਹੈ ਅਤੇ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਕਿਵੇਂ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਸਮੇਟਦਿਆਂ ਦਿ ਡੈਮੋਕਰੇਸੀ ਫੋਰਮ ਦੇ ਚੇਅਰ ਬੈਰੀ ਗਾਰਡੀਨਰ ਐਮਪੀ ਨੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਗਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਅਤੇ ਬਹੁਲਵਾਦ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹਿਆ, ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਇੱਕ ‘ਪੂਰਨ, ਅੰਤਮ ਸੱਚ’ ‘ਤੇ ਸਾਈਨ ਅੱਪ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣ ਦਾ ਕੋਈ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਲੱਭ ਸਕਿਆ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵੀ ਦੂਜਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ । ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਵੱਲ ਕੇਂਦਰਤ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਅਸਲ ਸੱਚ ਕੀ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਵੱਖਰੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕਜੁੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰ-ਰਾਜ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
Comment here