ਮਾਰੀਸ਼ਸ ਨੇ ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਟਾਪੂਆਂ ਲਈ ਯੂਕੇ ਵਿਰੁੱਧ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ

ਬੈਂਕਾਕ – ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੀਪ ਸਮੂਹ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਮਾਰੀਸ਼ਸ ਦਾ ਇੱਕ ਵਫ਼ਦ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਚਾਗੋਸ ਟਾਪੂਆਂ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ‘ਤੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜੀ ਬੇਸ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮਾਰੀਸ਼ਸ ਨੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲਏ ਬਿਨਾਂ ਟਾਪੂਆਂ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਵਿੰਦ ਜੁਗਨਾਥ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, ” ਇਸ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਇੱਕ “ਠੋਸ ਕਦਮ” ਹੈ।” ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ 2019 ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਪਰਾਧਿਕ ਅਦਾਲਤ ਦੀ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਬਾਈਡਿੰਗ ਰਾਏ ਦੁਆਰਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਨੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਾਰੀਸ਼ਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੀਪ ਸਮੂਹ ਦੇਸ਼ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮੁੱਖ ਟਾਪੂ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਤੱਟ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 2,000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (1,200 ਮੀਲ) ਦੂਰ ਹੈ। ਚਾਗੋਸ ਟਾਪੂ ਮਾਰੀਸ਼ਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਬਰਤਾਨੀਆ ਨੇ 1968 ਵਿੱਚ ਮਾਰੀਸ਼ਸ ਦੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸ਼ਾਸਨ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਜਨਰਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਨੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਮਤੇ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ ਰਾਏ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਚਾਗੋਸ ਟਾਪੂਆਂ ਦੇ ਆਪਣੇ “ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ” ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਡਿਏਗੋ ਗਾਰਸੀਆ ‘ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜੀ ਬੇਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰੀਸ਼ਸ ਵਾਪਸ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਪੋਪ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸ ਨੇ ਵੀ ਇਹ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਮਤੇ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਨੇ ਗੈਰ-ਬਾਈਡਿੰਗ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਚਾਗੋਸ ਦੀਪ ਸਮੂਹ 1814 ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਇਸਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਮੌਜੂਦਗੀ ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਦਫਤਰ ਨੇ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਦੇ ਸਵਾਲ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਟਿੱਪਣੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਾਰੀਸ਼ਸ ਨੇ “ਚਗੋਸ ਟਾਪੂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਰਵੇਖਣ ਕਰਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਯੋਜਨਾ ਬਾਰੇ ਯੂਕੇ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।”  ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ, ਜੁਗਨਾਥ ਨੇ ਆਈਸੀਜੇ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ “ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਦੁਆਰਾ ਚਾਗੋਸ ਦੀਪ ਸਮੂਹ ਦਾ ਨਿਰੰਤਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਇੱਕ ਗਲਤ ਕੰਮ ਹੈ।” ਉਸ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੇ ਹੋਰ ਟਿੱਪਣੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਈਮੇਲ ਦਾ ਤੁਰੰਤ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਜੁਗਨਾਥ ਨੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਡਿਏਗੋ ਗਾਰਸੀਆ ਵਿਖੇ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜੀ ਬੇਸ ਲਈ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਰੀਸ਼ਸ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ।