ਮਹਿੰਗਾਈ ਹੈ ਤਾਂ ਘੱਟ ਖਾਓ— ਪਾਕਿ ਨੇਤਾ ਅਲੀ ਅਮੀਨ ਦਾ ਮਸ਼ਵਰਾ

ਗਿਲਗਿਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਿਤ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਗਿਲਗਿਤ-ਬਾਲਟਿਸਤਾਨ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਸੰਘੀ ਮੰਤਰੀ ਅਲੀ ਅਮੀਨ ਗੰਡਾਪੁਰ ਨੇ ਵਧਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ “ਚਾਹ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਖੰਡ ਪਾਉ ਅਤੇ ਘੱਟ ਰੋਟੀ ਖਾਉ” ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਿਤ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਕੱਠ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਮਹਿੰਗਾਈ ‘ਤੇ ਬਹਿਸ’ ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦਿਆਂ, ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, “ਜੇ ਮੈਂ ਚਾਹ ਵਿੱਚ ਸੌ ਦਾਣੇ ਖੰਡ ਪਾਵਾਂ ਅਤੇ ਨੌਂ ਘੱਟ ਪਾਵਾਂ, ਤਾਂ ਕੀ ਇਹ ਘੱਟ ਮਿੱਠਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਕੀ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼, ਆਪਣੀ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰਤਾ ਲਈ ਇੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੁਰਬਾਨੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ? ਜੇ ਮੈਂ ਸੌ ਰੋਟੀ ਖਾਂਦਾ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਸ ਦੇ ਨੌਂ ਚੱਕਿਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ?” ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਯੂਜ਼ਰਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦਾ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੰਤਰੀਆਂ ਜਾਂ ਜਨਤਕ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਨੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੋਵੇ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤਹਿਰੀਕ-ਏ-ਇਨਸਾਫ (ਪੀਟੀਆਈ) ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਿਆਜ਼ ਫਤਿਆਨਾ ਨੇ ਵੀ ਅਲੀ ਅਮੀਨ ਗੰਡਾਪੁਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ (ਨਵਾਜ਼) ਸਮੇਤ ਕਈ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਆਗੂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। 1998 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਪਰਮਾਣੂ ਪਰੀਖਣ ਕੀਤਾ, ਤਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਵਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਸਖਤ ਆਰਥਿਕ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਟੀਵੀ ਅਤੇ ਰੇਡੀਓ ‘ਤੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਆਪਣੀ ਕਮਰ ਕੱਸੋ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਓ ਅਤੇ ਮੈਂ ਵੀ ਇਸ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਰਹਾਂਗਾ।” ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਕਈ ਵਾਰ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੱਚਤ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਪੀਟੀਆਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬੱਚਤ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੀ ਸਰਕਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਚਤ ਕਰਨ ਜਾਂ ‘ਘੱਟ ਰੋਟੀ ਖਾਣ’ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੇਣੀ ਉਚਿਤ ਹੈ? ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਦੇ ਸਸਟੇਨੇਬਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਪਾਲਿਸੀ ਇੰਸਟੀਚਿਟ (ਐਸਡੀਪੀਆਈ) ਦੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਡਾ ਸਾਜਿਦ ਅਮੀਨ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਸਲਾਹ ਗਰੀਬਾਂ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਉਣ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਚਤ ਸਲਾਹ ਜਾਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਾ ਕਦੇ ਵੀ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਰਹੀਆਂ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਦੇ ਹੋਣਗੀਆਂ। “ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੀ ਖਰੀਦ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਾਉਣਾ ਜਾਂ ਉਸਦੀ ਹਾਲਤ ਸੁਧਾਰਨਾ ਹੈ।” ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਗਲੋਬਲ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਹੈ? ਡਾਕਟਰ ਸਾਜਿਦ ਅਮੀਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸਦੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗਾਈ ਰਿਕਾਰਡ ਪੱਧਰ ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਡਾ ਸਾਜਿਦ ਅਮੀਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਸਾਮਾਨ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰੁਪਏ ਦੇ ਮੁੱਲ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਟੈਕਸ ਨੀਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਹਾਲਾਤ ਐਸੇ ਬਣ ਗਏ ਹਨ।