ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਚ ਡੇਰਿਆਂ ਤੇ ਫੇਰੀਆਂ ਤੇਜ਼
10 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੇਰੇ ਹਨ ਪੰਜਾਬ ਚ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ- ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ 14 ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਵੋਟਾਂ ਪੈਣੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਆਪਣੇ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਗਰਮ ਹਨ, ਜੱਗ ਜ਼ਾਹਰ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਡੇਰਿਆਂ ਦਾ ਅਸਰ ਬਹੁਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਡੇਰਿਆਂ ਚ ਫੇਰੀਆਂ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਡੇਰੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤੋਂ ਹੀ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੇਰੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲੱਖਾਂ ‘ਚ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਈ ਵੱਡੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਡੇਰੇ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ’ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਸੂਬੇ ‘ਚ 300 ਵੱਡੇ ਡੇਰੇ ਹਨ ਜੋ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਡੇਰਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ 117 ਸੀਟਾਂ ਵਾਲੀ 93 ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਪਿਆ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 47 ਸੀਟਾਂ ਐਸੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਡੇਰੋ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਕਰੀਬ 46 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਡੇਰੇ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ‘ਚ ਵੱਡਾ ਫਰਕ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਚੋਣਾਂ ਨੇੜੇ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਡੇਰੇ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਮੋਰਚੇ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਡੇਰਿਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ, ਪਰ ਵੋਟਾਂ ਤੋਂ ਇਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇਸ਼ਾਰੇ ਸਿਆਸੀ ਫੇਰਬਦਲ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 2.12 ਕਰੋੜ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 53 ਲੱਖ ਲੋਕ ਯਾਨੀ ਕਰੀਬ 25 ਫੀਸਦੀ ਡੇਰਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਸੂਬੇ ਦੇ 12 ਹਜ਼ਾਰ 581 ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਡੇਰਿਆਂ ਦੀਆਂ 1.13 ਲੱਖ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੇ ਕਈ ਵੱਡੇ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਵਖਰੇਵੇਂ, ਨਸ਼ਾ ਅਤੇ ਗਰੀਬੀ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ
ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਸਿਰਸਾ ਵਲੋਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 6 ਕਰੋੜ ਪੈਰੋਕਾਰ ਹਨ। ਇਸ ਡੇਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਲਵਾ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ 35-40 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1891 ‘ਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਡੇਰਾ ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ 10-12 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਹੈ। ਮਾਝੇ ਦੀਆਂ 2-3 ਅਤੇ ਮਾਲਵੇ ਦੀਆਂ 7-8 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਨਾਮਧਾਰੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ। ਮਾਝੇ ਦੀਆਂ 4-5 ਅਤੇ ਦੋਆਬੇ ਦੀਆਂ 3-4 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਦਿਵਿਆ ਜਯੋਤੀ ਜਾਗ੍ਰਿਤੀ ਸੰਸਥਾਨ ਦੀ ਕਾਫੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪਕੜ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 27 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਅਸਰ ਮਾਲਵੇ ਦੀਆਂ 3-4 ਅਤੇ ਮਾਝੇ ਦੀਆਂ 2-3 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਪਟਿਆਲਾ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿੱਚ ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਸਤਿਸੰਗ ਬਿਆਸ ਅਤੇ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਅਸਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਮੁਕਤਸਰ ਵਿੱਚ ਦਿਵਯ ਜਯੋਤੀ ਜਾਗ੍ਰਿਤੀ ਸੰਸਥਾਨ, ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਸਤਿਸੰਗ ਬਿਆਸ ਦਾ ਅਸਰ ਹੈ। ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਦਿਵਿਆ ਜੋਤੀ ਜਾਗ੍ਰਿਤੀ ਸੰਸਥਾਨ, ਗਰੀਬਦਾਸੀ ਸੰਪਰਦਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਡੇਰੇ ਅਸਰ ਪਾਉੰਦੇ ਹਨ। ਕਪੂਰਥਲਾ ਵਿੱਚ ਦਿਵਯ ਜਯੋਤੀ ਜਾਗ੍ਰਿਤੀ ਸੰਸਥਾਨ, ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਸਤਿਸੰਗ ਬਿਆਸ ਅਤੇ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਸਤਿਸੰਗ ਬਿਆਸ ਅਤੇ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਅਸਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਦਿਵਯ ਜਯੋਤੀ ਜਾਗ੍ਰਿਤੀ ਸੰਸਥਾਨ, ਡੇਰਾ ਸੱਚਖੰਡ ਰਾਏਪੁਰ ਬੱਲਾਂ ਅਤੇ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਅਸਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਪਠਾਨਕੋਟ ਵਿੱਚ ਡੇਰਾ ਜਗਤ ਗਿਰੀ ਆਸ਼ਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ। ਰੋਪੜ ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ (ਧੁੰਮਾ) ਦਾ ਡੇਰਾ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਭਨਿਆਰਾਂ ਵਾਲੇ ਦੇ ਡੇਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ।ਤਰਨਤਾਰਨ ਵਿੱਚ ਦਿਵਿਆ ਜੋਤੀ ਜਾਗਰਣ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਅਸਰ ਹੈ।
ਪਿਛਲੀ ਚੋਣ ਤੇ ਝਾਤ ਪਾਈਏ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ 2017 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਆਗੂ ਹੋਵੇ ਜੋ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਡੇਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੋਵੇ। 2016 ਵਿੱਚ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਡੇਰਾ ਬਿਆਸ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਕਰੀਬ 19 ਘੰਟੇ ਬਿਤਾਏ ਸਨ। 2016 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ, ਸਾਬਕਾ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਬਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਮਜੀਠੀਆ ਨੇ ਡੇਰਾ ਬਿਆਸ ਵਿਖੇ ਸੋਲਰ ਪਲਾਂਟ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਮਈ 2016 ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ, ਪੰਜਾਬ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਤ ਢੱਡਰੀਆਂ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ 2017 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣੀਆਂ ਸਨ। ਹੁਣ ਵੀ ਜਦ ਤੋਂ ਚੋਣ ਸਰਗਰਮੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਹੈ, ਵੱਖ ਵੱਖ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਆਗੂ, ਕਦੇ ਡੇਰਾ ਸਿਰਸਾ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚਲੇ ਡੇਰਿਆਂ, ਕਦੇ ਡੇਰਾ ਬੱਲਾਂ, ਕਦੇ ਰਾਧਾ ਸਵਾਮੀ ਬਿਆਸ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਭ ਦਾ ਮਕਸਦ ਇੱਕ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਡੇਰੇਦਾਰ ਆਪਣੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਵੋਟ ਭੁਗਤਾਉਣ ਲਈ ਆਦੇਸ਼ ਦੇਣ, ਜਦਕਿ ਡੇਰੇਦਾਰ ਖੁੱਲ ਕੇ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਧਿਰ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਲੁਕਵੇਂ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹਮਾਇਤ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
Comment here