ਨੇਪਾਲ ਚ ਵੀ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਰਗੇ ਹਾਲਾਤ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਚ ਵਸਦੇ ਨੇਪਾਲੀਆਂ ਤੋਂ ਮਦਦ ਮੰਗੀ

ਕਾਠਮੰਡੂ-ਚੀਨ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਨੇਪਾਲ ਵੀ ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਾਂਗ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੀ ਦਲਦਲ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨੇਪਾਲ ਵੀ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਾਂਗ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਜਨਾਰਦਨ ਸ਼ਰਮਾ ਦੇ ਉਸ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ‘ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸੰਕਟ ਦੀ ਇਸ ਘੜੀ ‘ਚ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਨੇਪਾਲ ‘ਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਧਨ ਨਾਲ ਮਦਦ। ਨੇਪਾਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਨੇਪਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘ ਰਹੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚ ਡਾਲਰ ਖਾਤੇ ਖੋਲ੍ਹਣ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਘਟਣ ਕਾਰਨ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ ਗੰਭੀਰ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ ਫਸਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ, ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਨੇਪਾਲ ਸਰਕਾਰ ਈਂਧਨ ਸੰਕਟ ਲਈ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਜੰਗ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਚੀਨ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਨੇਪਾਲੀ ਸੰਘ (ਐਨਆਰਐਨਏ) ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਡਿਜੀਟਲ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ, ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਜਨਾਰਦਨ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨੇਪਾਲੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚ ਡਾਲਰ ਖਾਤੇ ਖੋਲ੍ਹਣ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਸੰਕਟ ਦੇ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ। ਨੇਪਾਲ ਸਰਕਾਰ ਈਂਧਨ ਦੀ ਖਪਤ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਦਫਤਰਾਂ ਲਈ ਦੋ ਦਿਨ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਨੇਪਾਲ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਸੰਕਟ ਅਤੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀਆਂ ਅਸਮਾਨ ਛੂੰਹਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੈਬਨਿਟ ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਆਫ ਨੇਪਾਲ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਆਇਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਦੋ ਦਿਨ ਸਰਕਾਰੀ ਛੁੱਟੀ ਦੇਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਗਲੋਬਲ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਵੀ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਵੇਚਣ ਲਈ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਰੋਕ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ-ਨਿਰਭਰ ਨੇਪਾਲ ਆਪਣੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭੰਡਾਰ ‘ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇਪਾਲ ਆਇਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਲਈ ਇਸ ਸਲਾਹ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬੱਚਤ ਦੇਖਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਬਸਿਡੀ ਵਾਲੀਆਂ ਦਰਾਂ ‘ਤੇ ਈਂਧਨ ਵੇਚ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਗਲੋਬਲ ਦਰਾਂ ‘ਤੇ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਝੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਅਰਥਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਆਏ ਸੰਕਟ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਬਕ ਅਤੇ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭੌਤਿਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਆਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਹਰੀ ਕਰਜ਼ੇ, ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਂਟਾਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਇੱਕ ਵਿੱਤੀ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਧੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਕਰਜ਼ਾ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਲ ਨਾ ਬਣ ਸਕੇ।