ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਕਾਰਨ ਪਾਕਿ ਦਾ ਮੱਛੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਮੰਦੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ

ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ – ਕਰੋਨਾ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਲਾਈਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਤਹਿਤ ਚੀਨ ਵਲੋਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜ਼ਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿਚ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੱਛੀ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾਈ ਗਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ  ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸੀ-ਫੂਡ ਬਰਾਮਦ ਕਾਰੋਬਾਰ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿਚ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਹੀ ਚੋਟੀ ਦੇ 15 ਨਿਰਯਾਤਕਾਂ ਵਿਚੋਂ 9 ਕੰਪਨੀਆਂ ‘ਤੇ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਕਾਦਰੀ ਨੂਰੀ ਐਂਟਰਪ੍ਰਾਈਜ ਦੇ ਸੀ.ਈ.ਓ. ਮੰਜਰ ਆਲਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਕਰੀਬਨ 50 ਕੰਪਨੀਆਂ ਚੀਨ ਨੂੰ ਮੱਛੀ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪਾਬੰਦੀ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਦਿੰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇ ਕਿਸੇ ਮਾਲ ਵਿਚ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਇਕ ਹਫ਼ਤੇ ਲਈ ਪਾਬੰਦੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚਾਰ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ‘ਤੇ ਨਿਰਯਾਤਕਰਤਾ ਦਾ ਮਾਲ ਅੱਠ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਲਈ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸੀ-ਫੂਡ ਬਰਾਮਦ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਲ ਮੱਛੀ ਨਿਰਯਾਤ ਦਾ 60 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਚੀਨ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਰੋਨਾ ਕਾਰਨ ਰੱਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਖੇਪ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਆਈ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਕੰਟੇਨਰ 20 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਲੇਟ ਫੀਸ , ਕੁਆਰੰਟਾਈਨ ਅਤੇ ਟੈਕਸਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ “ਬਰਾਮਦਕਾਰਾਂ ਨੇ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਵਣਜ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਬਦੁੱਲ ਰਜ਼ਾਕ ਦਾਊਦ ਕੋਲ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਇੱਕ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋਈ।” ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 26 ਟਨ ਮੱਛੀ ਵਾਲੇ ਕੰਟੇਨਰ ਦੀ ਕੀਮਤ 70 ਲੱਖ ਤੋਂ 1 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਖੇਤਰੀ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਔਸਤਨ ਯੂਨਿਟ ਕੀਮਤ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 18 ਤੋਂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 21 ਤੱਕ 2.5 ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਘੱਟ ਏ.ਯੂ.ਪੀ. ਤੇ ਸੀ-ਫੂਡ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਡੀਪ ਬਲੂ ਸੀਫੂਡ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਸੀ.ਈ.ਓ. ਐਮ ਫੈਸਲ ਇਫਤਿਖਾਰ ਅਲੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ 5-7 ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿੱਲੋ ਗ੍ਰਾਮ ਦਾ ਏ.ਯੂ.ਪੀ. ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਲੋਂ 5 ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਲੋਂ 7-8 ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਡਾਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਔਸਤਨ ਗਲੋਬਲ ਏ.ਯੂ.ਪੀ. 5 ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਹੈ। ਆਰਥਿਕ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 21 ਅਨੁਸਾਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮੱਛੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਖਰੀਦਦਾਰ ਚੀਨ, ਥਾਈਲੈਂਡ, ਮਲੇਸ਼ੀਆ, ਮਿਡਲ ਈਸਟ, ਸ਼੍ਰੀ ਲੰਕਾ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਹਨ। ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਾਰ ਚੀਨ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਕਰਕੇ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ।