ਕੋਲੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਣ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਚ ਬਿਜਲੀ ਸੰਕਟ

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ- ਤਾਪ ਬਿਜਲੀ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਬਾਲਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਕੋਲੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਬਿਜਲੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ‘ਤੇ ਬੋਝ ਪਿਆ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਪਲਾਂਟਾਂ ਦੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬਿਜਲੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਜੀਵੀਕੇ ਪਾਵਰ ਦਾ ਇਕ ਯੂਨਿਟ ਅਤੇ ਰੋਪੜ ਵਿਖੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸੁਪਰ ਥਰਮਲ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਦਾ ਇਕ ਯੂਨਿਟ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰਤ ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਕੋਲੇ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਪਾਵਰ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਦੋ ਯੂਨਿਟ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਘੱਟ ਸਮਰੱਥਾ ‘ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟਾਂ ਨਾਲ ਕੋਲਾ ਲਿੰਕੇਜ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਿਤ ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਨ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਕੋਲੇ ਦੀ ਉੱਚ ਕੀਮਤ ਕਾਰਨ ਰਾਜ ਨੂੰ ਕੋਸਟਲ ਗੁਜਰਾਤ ਪਾਵਰ ਲਿਮਟਿਡ ਟਾਟਾ ਮੁੰਦਰਾ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ 475 ਮੈਗਾਵਾਟ ਦਾ ਆਪਣਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਬਿਜਲੀ ਖਰੀਦ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਰਾਜ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪੀਐਸਪੀਸੀਐਲ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ 2.90 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਬਿਜਲੀ ਵੇਚਣ ਦੇ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ, ਉਹ 5.50-6 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਕੋਲੇ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮੰਗ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਸਮਾਨ ਮਿਆਦ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਔਸਤਨ 1000 ਮੈਗਾਵਾਟ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ, ਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਪੀਐਸਪੀਸੀਐਲ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਪੰਦਰਵਾੜੇ ਦੌਰਾਨ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮੰਗ 7,395 ਮੈਗਾਵਾਟ ਤੋਂ 8,490 ਮੈਗਾਵਾਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ। ਪੀਐਸਪੀਸੀਐਲ ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਫਿਲਹਾਲ, ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਬਿਜਲੀ ਕੱਟ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਬਦਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਪਾਵਰ ਐਕਸਚੇਂਜ ‘ਤੇ ਵਿਕਰੀ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਵੀ 450 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਵਧ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਦਿ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਐਕਸਚੇਂਜ ‘ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਦਰ 1 ਮਾਰਚ ਨੂੰ 3.86 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਸੀ, ਜੋ ਅੱਜ ਵਧ ਕੇ 18.67 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। “ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ, ਅਸੀਂ ਐਕਸਚੇਂਜ ਤੋਂ ਕੋਈ ਪਾਵਰ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਵਾਧੂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਵੀ ਕੋਈ ਬਿਜਲੀ ਨਹੀਂ ਵੇਚੀ ਹੈ, ”ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਪਾਵਰ ਐਕਸਚੇਂਜ ‘ਤੇ ਵਿਕਰੀ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ 450 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਦਿ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਕੋਲ ਉਪਲਬਧ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਐਕਸਚੇਂਜ ‘ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਦਰ ਮਾਰਚ 1 ਵਿਚ 3.86 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਸੀ, ਜੋ ਵਧ ਕੇ 18.67 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।