ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਜਲੇਬੀ ਨੂੰ ਰਬੜੀ, ਸਮੋਸੇ ਅਤੇ ਕਚੌਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਵੀ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਫਾਫੜੇ ਦੇ ਨਾਲ ਜਲੇਬੀ ਖਾਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਵੇਸਨ ਦੇ ਆਟੇ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਇਕ ਤਲਿਆ ਹੋਇਆ ਨਮਕੀਨ ਪਕਵਾਨ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦੁਸਹਿਰੇ ਦੇ ਦਿਨ ਫਫੜਾ ਅਤੇ ਜਲੇਬੀ ਕਿਉਂ ਖਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ :
ਦੁਸਹਿਰੇ ਦੇ ਦਿਨ ਜਲੇਬੀ ਕਿਉਂ ਖਾਧੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?
ਦੰਤਕਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਸ਼ਸ਼ਕੁਲੀ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਮਠਿਆਈ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਸਨ ਜੋ ਹੁਣ ਜਲੇਬੀ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਮਠਿਆਈ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿਆਰ ਇੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਨੇ ਜਲੇਬੀ ਖਾ ਕੇ ਰਾਵਣ ਉੱਤੇ ਆਪਣੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਇਆ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਕੋਈ ਰਾਵਣ ਦਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਜਲੇਬੀ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
ਦੁਸਹਿਰੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਕਿਉਂ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਾਨ?
ਰਾਵਣ ਦਹਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰਾਮ ਭਗਤ ਹਨੂੰਮਾਨ ਨੂੰ ਬੀਡਾ ਜਾਂ ਪਾਨ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਬੀਡਾ ਸ਼ਬਦ ’ਬੁਰਾਈ ਉੱਤੇ ਚੰਗੇ ਦੀ ਜਿੱਤ’ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਰਾਵਣ ਦੇ ਦਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੀਡਾ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ 9 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸੁਪਾਰੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਇਸਨੂੰ ਫਿੱਟ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਪਚਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਵੀ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬਦਲਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਜਲੇਬੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਫਾਫੜਾ?
ਦੰਤ ਕਥਾਵਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਰਾਮ ਭਗਤ ਸ਼੍ਰੀ ਹਨੂੰਮਾਨ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਲਈ ਛੋਲਿਆਂ ਦੇ ਆਟੇ ਦੇ ਬਣੇ ਫਾਫੜੇ ਅਤੇ ਗਰਮ ਜਲੇਬੀ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਸਹਿਰੇ ਦਾ ਵਰਤ ਸਿਰਫ ਚਨੇ ਦਾ ਆਟਾ (ਫਫਦਾ) ਅਤੇ ਜਲੇਬੀ ਖਾ ਕੇ ਹੀ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਪੁਰਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੈ ਜ਼ਿਕਰ
ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿਚ ਜਲੇਬੀ ਨੂੰ ’ਕਰਣਸ਼ਕੁਲਿਕਾ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਮਰਾਠਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਰਘੂਨਾਥ ਨੇ 17 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਜਲੇਬੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵਿਧੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਕੁੰਡਲਿਨੀ ਹੈ। ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੂਰੇ ਸੂਬੇ ਵਿਚ ਜਲੇਬੀਆਂ ਵੰਡੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਭੋਜਨਕੁਤੂਹਲ ਨਾਮ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਵਰਣਨ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਸ਼ਸ਼ਕੁਲੀ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਜਲੇਬੀ ਦੀ ਭੈਣ ਇਮਰਤੀ
ਇਮਰਤੀ ਜਲੇਬੀ ਨਾਲੋਂ ਪਤਲੀ ਅਤੇ ਮਿੱਠੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਮਰਕਤੀ ਜਲੇਬੀ ਦੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਰਾਵਣ ਦਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਮਰਤੀ ਵੀ ਖਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਵਿਗਿਆਨੀ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ?
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੈਹਿੰਦੂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਣਿਤ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਤੇ ਰਸਮਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੁਸਹਿਰੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਜਲੇਬੀ-ਫਫੜਾ ਖਾਣ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੱਥ ਵੀ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ, ਦੁਸਹਿਰਾ ਅਜਿਹੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਦਿਨ ਗਰਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰਾਤਾਂ ਠੰਡੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਡਾਕਟਰੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਜਲੇਬੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਚੰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਰਮ ਜਲੇਬੀ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤਕ ਮਾਈਗ੍ਰੇਨ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਕਾਰਗਰ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਾੜੇ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਤੋਂ ਵੀ ਦੂਰ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।
Comment here