ਕਾਠਮੰਡੂ ਤੱਕ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ‘ਚ ਚੀਨ

ਬੀਜਿੰਗ  : ਚੀਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਵਾਂਗ ਯੀ 26 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਨੇਪਾਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਐਲਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਸੰਭਾਵਿਤ ਫੇਰੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਏਜੰਡਾ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਕਾਠਮੰਡੂ ਪੋਸਟ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨੇਪਾਲ ਹੁਣ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੇ ਬਦਲੇ 2019 ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਦੀ ਨੇਪਾਲ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਪਿਛਲੇ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਕਾਠਮੰਡੂ ਪੋਸਟ ਨੇ ਸੂਤਰਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ-ਨੇਪਾਲ ਰੇਲਵੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਰਵਿੰਦਰ ਸ੍ਰੇਸ਼ਠ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕੇਰੂੰਗ-ਕਾਠਮੰਡੂ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਇੱਕ ਖਰੜਾ ਐਮਓਯੂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਨੇਪਾਲ ਵਿਵਹਾਰਕਤਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤੀ ਰਕਮ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਚੀਨ ਤੋਂ ਵਾਧੂ ਗ੍ਰਾਂਟਾਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਸਹਿਮਤ ਹਨ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। 2019 ਵਿੱਚ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਦੀ ਨੇਪਾਲ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ, ਬੀਜਿੰਗ ਅਤੇ ਕਾਠਮੰਡੂ ਚੀਨੀ ਫੰਡਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਬਹੁ-ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦੇ ਰੇਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵਨਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ ਸਨ। ਪਰ ਜਿਨਪਿੰਗ ਦੇ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ, ਕੋਵਿਡ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਮਾਮਲਾ ਅਟਕ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕੇਰੂੰਗ-ਕਾਠਮੰਡੂ ਰੇਲਵੇ ‘ਤੇ ਸੰਭਾਵਨਾ ਅਧਿਐਨ ਅਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਨਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ, ਰਵਿੰਦਰ ਸ੍ਰੇਸ਼ਠ ਨੇ ਚੀਨੀ ਰੇਲਵੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਿੱਥੇ ਚੀਨੀ ਪੱਖ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੇਲਵੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਅਧਿਐਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 42 ਮਹੀਨੇ ਲੱਗਣਗੇ। 2016 ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਪੂਰਵ-ਸੰਭਾਵੀ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਿਮਾਲਿਆ ਖੇਤਰ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਕੁੱਲ ਨਿਵੇਸ਼ ਦਾ ਪਤਾ ਵਿਵਹਾਰਕਤਾ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪੂਰਵ-ਵਿਵਹਾਰਕਤਾ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 72.25 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਨੇਪਾਲੀ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਲਾਗਤ $2.75 ਬਿਲੀਅਨ ਹੋਵੇਗੀ। ਉਸ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਰੇਲਵੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 98.5 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਪੁਲ ਅਤੇ ਸੁਰੰਗਾਂ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਲਾਗਤ 3.55 ਅਰਬ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੋਵੇਗੀ।