ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਚ 20 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਕੋਈ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ

ਕਾਬੁਲ: ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਾਲਾਤ ਵਿਗੜਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੋਰ ਵੀ ਖਸਤਾ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿਛਲੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਟੋਲੋ ਨਿਊਜ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਸੂਬੇ ਪਕਤਿਕਾ ਦੇ ਪੰਜ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵੋਰੋਮਬਾਈ, ਤਰਵੀ, ਦਿਲਾ ਖੁਸ਼ਮੰਦ, ਨਾਕਾ ਅਤੇ ਬਰਮਾਲ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। 20 ਸਾਲ ਪਕਤਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੂਬਾਈ ਸਿੱਖਿਆ ਦਫ਼ਤਰ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਖੇਤਰ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਸੂਬੇ ਪਕਤਿਕਾ ਦੇ ਪੰਜ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵੋਰੋਮਬਾਈ, ਤਰਵੀ, ਦਿਲਾ ਖੁਸ਼ਮੰਦ, ਨਾਕਾ ਅਤੇ ਬਰਮਲ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੁੱਦਿਆਂ ਕਾਰਨ ਸਕੂਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸੁਚਾਰੂ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਪਕਤਿਕਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਸ ਸਮੇਂ, ਸਾਡਾ ਧਿਆਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਥਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਇਸ ਅਧਿਕਾਰ (ਸਿੱਖਿਆ) ਤੱਕ 100% ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਰਾਹ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ,” ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਪਕਤਿਕਾ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਆਦਿਵਾਸੀ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹਾਈ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕਾਰਨ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਸਿੱਖਿਆ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਮਜ਼ਬੂਤ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਵਾਲੇ ਪਰਿਵਾਰ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੂਬੇ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸ਼ਰਾਨਾ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਭੇਜਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਰਥਿਕ ਤੰਗੀ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਰਾਜਧਾਨੀ ਨਹੀਂ ਭੇਜ ਸਕਦੇ। “ਸਾਡੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ, ਕੋਈ ਨਵਾਂ ਸਕੂਲ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਚਲੇ ਗਏ ਹਨ,” ਬਰਮਾਲ ਖੇਤਰ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਜ਼ਾਹਿਦ ਨੇ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ। ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਮੁਹੰਮਦ ਦਾਊਦ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਪਿਛਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਖੁਸ਼ਮੰਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਕੂਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਬਾਇਲੀ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਲਈ ਵਿਦਿਅਕ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਖੁਸ਼ਮੰਦ ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਨੇਤਾ ਅਬਦੁਲ ਰਹੀਮ ਨੇ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ, “ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਕਈ ਪਕਤਿਕਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਕੋਈ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਾਡੇ ਲਈ ਸਕੂਲ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।” ਪਕਤਿਕਾ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਡੂਰੰਡ ਲਾਈਨ ਦੇ ਨਾਲ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਪਕਤਿਕਾ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਲੋੜੀਂਦਾ ਵਿਕਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ।